Heb je ooit gehoord van omiyage?
Als een Japanner je vertelt dat het “souvenir” betekent, denk je waarschijnlijk aan een sleutelhanger of een borrelglas, toch?
Nou, je moet weten dat deze vertaling misleidend is.
Als je naar Japan gaat, of als je een van de gelukkigen bent die er momenteel wonen, heb je een veel betere uitleg nodig dan dat! In dit artikel verkennen we de wondere wereld van de Japanse cadeaucultuur. We leggen uit wat omiyage is, wat je moet kopen en hoe je het Japanse souvenirprotocol volgt.
WAT IS OMIYAGE?
De vertaling “herinnering” mist veel van de eigenlijke betekenis van omiyage, dat zelf een zeer interessant segment van de Japanse cultuur is. Dus wat is het?
Het wordt meestal gepresenteerd in de vorm van keurig verpakte dozen met lokale producten (meestal voedsel), die in overvloed te vinden zijn in elke toeristische of regionale speciaalzaak, luchthaven of treinstation. En bovenal zijn ze bedoeld om mee te nemen van een reis naar Japan of een ander land.
Van Tokyo bananen tot een merkwaardig Okinawan brouwsel (dat je zelf maar eens moet opzoeken), omiyage komt voort uit een oude Japanse traditie om je vrienden, familie en collega’s wat lekkers mee te geven van wat je elders hebt meegemaakt terwijl zij aan het werk waren. Op vakantie gaan past namelijk niet helemaal in de werkcultuur van het Land van de Rijzende Zon.
Vanwege het groepsbewustzijn in Japan denkt iedereen uit respect en empathie voortdurend aan de gevoelens van anderen. Dit zorgt er meestal voor dat de zaken soepel verlopen.
Wat je dus moet weten is dat omiyage een heel gemakkelijke manier is om dankbaarheid of goede bedoelingen te tonen aan iemand met wie je een wederzijds voordelige relatie hebt opgebouwd. Het wordt vaak gebruikt om een of meer van deze vier boodschappen over te brengen:
- We hebben elkaar net ontmoet en ik wil je laten zien dat ik er zin in heb.
- In ruil voor het ongemak dat ik je bezorg, is hier iets om je mijn dankbaarheid te tonen.
- Je hebt in het verleden iets voor me gedaan, en dit is mijn お返し（おかえし）or, iets wat ik terug doe. (Dit is min of meer een constante cyclus gedurende jullie relatie).
- Ik wil dat je via mij en mijn geweldige reis die jij niet hebt meegemaakt, kan leven, zoals je al voor mij hebt gedaan.
Vooral bij nummer 4 komt het vaak voor dat een werknemer een omiyage koopt voor zijn collega’s met de gedachte: “Nou, ik heb een vrije dag genomen, dus het is niet meer dan fair om ze iets mee te nemen om ze te bedanken voor het overnemen van mijn werklast”.
En dat is een hele mooie gedachte, nietwaar? Dus het is een attent cadeau! Het is erg aardig. Nou… niet helemaal…
Omiyages zijn niet per se attente geschenken. In tegenstelling tot het gebruikelijke souvenir dat je voor jezelf of voor je familie en vrienden koopt, wordt een Japanse omiyage niet per se uit vrije wil gekocht.
Meestal wordt het verwacht. En het maakt evenzeer deel uit van de Japanse cultuur (vooral de werkcultuur) als Nomikai (飲み会) en karaoke.
- Ben je op zakenreis geweest? Koop een omiyage.
- Naar de volgende stad geweest voor een vergadering? Koop een omiyage.
- Naar een ryokan geweest om een dagje te ontspannen in een onsen? Koop een omiyage.
Als u goede relaties wilt beginnen of onderhouden tussen u en uw collega’s, vrienden en kennissen, kunt u maar beter zo’n prachtig eenvoudig en elegant doosje vol lekkers kopen!
COMPLETE GIDS VOOR HET KOPEN VAN HET PERFECTE JAPANSE CADEAU
A. WAT MAAKT HET EEN ECHTE OMIYAGE?
Als je je afvraagt welke mooie, kleurrijke, mooi verpakte dozen je moet kopen, moet je bedenken dat ze aan een aantal specifieke criteria moeten voldoen:
- De letterlijke vertaling van omiyage is zoiets als een “product van het land”, dat je gegarandeerd vindt in elke prefectuur die je bezoekt. Elke plaats heeft wel een of andere beroemde delicatesse waar u van kunt genieten… en het zou heel duidelijk moeten zijn waar die is. Als het in het land van de rijzende zon is, weet iedereen al ongeveer welke omiyage in welke plaats beroemd is. Maar als u uit een ander land komt, wilt u misschien dat uw omiyage visueel weergeeft waar u vandaan komt.
- Het is makkelijk om te delen: Oh, zijn dit heerlijke lekkernijen? Niet voor jou, helaas. Voor je werkcollega’s, klasgenoten, vrienden en familie! En zij zullen alles accepteren wat je hen brengt omdat ze te beleefd zijn om te weigeren. Probeer ongemakkelijke situaties te vermijden door een doos met individueel verpakte traktaties mee te nemen die mensen gemakkelijk kunnen pakken en ervan kunnen genieten zonder zich in te houden!
- Hoeveelheid: Een alarmerend aspect dat je zeker zult tegenkomen is de enorme hoeveelheid die sommige mensen kopen. Een doos rijstcrackers? Dat is leuk, maar als je 80 collega’s hebt… één doos volstaat niet, naar mijn bescheiden mening.
- Het is ook een lust voor het oog: Als je je omiyage in Japan koopt, is de kans groot dat de verpakking er al mooi uitziet. Als je nu vanuit het buitenland terugkeert naar Japan, doe dan extra moeite en verpak je omiyage. Of laat iemand het voor je inpakken, misschien de winkel waar je het gekocht hebt. Ik weet het niet, ik zeg het maar. De Japanners zijn erg esthetisch ingesteld en zullen het gebaar waarderen.
B. WAT VINDEN DE MENSEN LEUK?
Er gaat niets boven het tevoorschijn halen van je omiyage en het ontvangen van een oprechte おー！ die je vertelt hoe geweldig je keuze was. In feite zeggen Japanse mensen meestal, wanneer hen wordt gevraagd wat hun favoriete onderdeel van de omiyage-cultuur is, dat het “het zien van blije gezichten” is.
Dus laten we eens kijken welke heerlijke dingen je kunt vinden in Japan:
TOKYO: 東京バナ奈 TOKYO BANAAN
Deze heerlijke traktaties zijn als een lichte en luchtige bananen twinkie.
KYOTO: 生八つ橋 NAMA YATSUHASHI
Zoet, verfijnd en ingetogen, net als in Kyoto! Deze driehoekige zoete desserts van kleverig rijstmeel met verschillende toppings zorgen ervoor dat u er misschien wel een paar wilt verslinden voordat u naar huis gaat.
OSAKA: たこ焼き TAKOYAKI
Ga niet naar Osaka zonder de takoyaki te proberen. En hoewel deze bederfelijk zijn, kunt u in plaats daarvan kiezen voor de duurzamere takoyaki senbei (rijstcrackers)!
FUKUOKA: ひよこ饅頭 HIYOKO MANJU
Als je naar Fukuoka gaat, kun je net zo goed voor de absolute klassieker gaan en voor het vlaggenschipkoekje gaan, dat zijn de meest schattige kuikenvormige omiyages die je kunt vinden. Zo niet, ga dan voor Hakata Ramen. Fukuoka’s (of Hakata’s) echte specialiteit is een dikke, vette, ongelooflijk bevredigende soep gemaakt met varkensbotten die je mee naar huis kunt nemen als… nou ja, noedels. Hé, het maakt tenminste de reis mee!
HOKKAIDO: 白い恋人 SHIROI KOIBITO
Dit is een op Europese smaken geïnspireerd wit chocoladekoekje dat u zeker moet meenemen. Het vertaalt naar “witte minnaar”.
C. EEN OVERZICHT VAN HET OMIYAGE-PROTOCOL
Omiyage gaat niet alleen over het kiezen van het juiste geschenk. Het gaat er ook om het op de juiste manier te presenteren. Dat klopt, er zit een goed protocol achter de omiyage-cultuur.
Maak je geen zorgen. Niets bijzonders. Volg gewoon de drie onderstaande stappen en je bent een omiyage expert in een mum van tijd!
DRING AAN TOT ZE HET ACCEPTEREN
Zoals we al zeiden, omiyage is een verplichting. Japanse mensen (familie, vrienden of collega’s) verwachten een beetje omiyage bij terugkeer van een reis als een simpele beleefdheid. Toch zijn ze geneigd beleefd te weigeren. Ja, ik weet het. Maar begrijp me niet verkeerd, ze willen het en waarderen het gebaar echt, dus blijf aandringen tot ze het accepteren. Zie het als een kleine formaliteit in de traditie van omiyage. Jij biedt aan, zij weigeren, jij dringt aan, zij accepteren. Het is gemakkelijk.
WEES NIET BELEDIGD ALS HET NIET METEEN WORDT GEOPEND.
Het ligt niet aan jou, dat beloven we. De kans is groot dat de omiyage wordt opgeborgen en op een beter moment wordt geopend. Gewoon om al die potentiële verlegenheid te vermijden. Wat u moet begrijpen is dat het doel van de omiyage niet in het geschenk zelf zit, maar in alle onderliggende begrippen die de traditie dekken. Weet gewoon dat je wordt erkend en herinnerd de volgende keer dat het jouw beurt is om een omiyage te ontvangen. Het is een soort uitwisseling van wederzijds respect.
DENK NIET DAT JE VRIJGESTELD BENT!
Het is gemakkelijk te denken dat je, omdat je een buitenlander bent, vrijgesteld bent van dit oude (oké, misschien niet zo oude) ritueel. Dit is geen goede manier van denken. Het is waar dat Japanners vaak denken dat we het niet begrijpen, dat omiyage niet iets is wat we goed kennen. Het is nogal een subtiele en ingewikkelde materie! Maar door dit gebaar te accepteren, zet je absoluut een stap vooruit in je relatie. Het is het zeker waard. Koop deze omiyage. Verdien je respect. Waardeer je vrienden! Je krijgt grote bonuspunten als je op je eerste dag in Japan verschijnt met iets dat je eigen cultuur vertegenwoordigt… of dat nu echt zo is of niet.
GEVEN OF NIET GEVEN? DAT IS DE VRAAG
Aanbieden! De “domme buitenlander” kaart spelen is snel uit de mode…
Aangezien omiyage een zeer belangrijk Japans cultureel gebruik is, waarom zou je er niet aan mee willen doen? Tradities moeten worden gerespecteerd omdat ze je vaak iets wezenlijks leren over de mensen met wie je in contact komt.
Wij zijn nu burgers van een wereld die ernaar streeft de verschillen te respecteren door de overeenkomsten te omarmen. Hoera! Dus, waar je ook bent, breng wat van die vreugde mee naar huis. Verspreid de vreugde!
Oh, en een advies: neem nooit drop mee. Daar houden ze niet van.
